Refranes Llïoneses

Quita y nun pon chégase al fondón

Nun hai miyor llotería que'l aforru y la economía

El que guarda, afalla

Quien merca casa feicha, nun paga'l barru que se ye eicha

Casa cun llume, casa ensìn ferrume

El miyor los tratos: arare y criare xatos

Val más onza de tratu, qu'arroba de trabayu

Quien alreol ricos anda, si nun pierde, bastante gana

Augua xunta, riega'l prau

Ave de cuchar, enxamás nel corral

Quien nun tá ensiñau a bragas, las costuras fácenye llagas

Quién de moqueiru chega a tuballa, nun alcuentra sitiu onde colgala

Quien enantias ñace, enantias pace

El bué nun ye d'au ñaz sinon d'au paz

Si buscas moza, getala ente selmana; quel domingu, la más gocha se llava

Quien lluenxe va casare… ou va engañau ou va a engañare

Ca pardal a la sua espigal

Bué sueltu bien se llambe

La mocina y la pitina facen nial na primeira esquina

Onde dira'l bué que nun are!

Bué vieyu, sucu dreichu

Días d'augua, cantina ou fraugua

Allá van las lleis do quieren los reis

Si la ficiste en Payares, pagarasla en Campomanes

Lu que ye del común, nun ye de dengún

El bacillare tóu lu perdona, menos la bina y la poda

El bacillare tóu lu escusa, menos la poda y la bina

Quien bina, envina

Nada torna de vieya a niña más que la viña

Si quieres la tua viña nueva, pódala cun fueya

Quien camuda odre pur odre, sale podre

Mal yerbayu, arrancau de cuayu

Nun tol monte ye oriéganu

Nun te fíes del gamón que ye fiyu de ruei collón, fíate del felechu que ñaz más a dreichu

Al bué y a la mula, augua de llaguna

Ente pais y harmanos que naide meta las manos

Ente pais, fiyos y harmanos el diannu mete las manos

Una prima siempres ye prima, una cuñada nunca nun ye nada

Ya morriera'l miéu pa, la mia ma ya tá enterrada, yá nun vuela la palomba cul vuelu que volaba

Quien nun connoz guela, nun connoz cousa bona

Fiyos criaos, trabayos doblaos y de que casaos, triplicaos

Quien tién fiyos y ouveyas, nunca nun ye faltan queixas

Dos que duermen nas mesmas sábanas, alquieren las mesmas mannas

Dos que duermen nel mesmu colchón, se vuelven de la mesma condición.

Lluna cun cercu, augua trae prestu

Cuandu nel cielu escuru hai ventana, de chover nun hai gana

Annu de xeladas, annu de parvadas

Aire solanu, augua na manu, n'hibiernu que non en branu

Aire solanu, malu n'hibiernu y peor en branu

La borrina del augua ye madrina

Xelare y nnublare, sinnal de nnevare

Augua qu'ascueita, sinnal de mueita

Cielu empedrau, suelu moyau

Si chueve al meyudía, augua tol día

Enantias ye falta la mai al fiyu, que la xelada'l granizu

Primeiru ye falta'l pai al fiyu, que la xelada'l granizu

Encarnau pa Oumaña, bon sol mannana

Si las chuvias van p´Asturias, eiquí chuvias; si van pal Bierzu, eiquí bon tiempu

Ara pulu secu y no pulu moyau y recoyerás paya y granu

El trigu en brollu y el centenu en polvu

Nnublaos p'arriba, llabradores pa la cocina. Nnublaos p'abaixu llabradores al trabayu

El trigu tardío nun alcanza'l tempranu, nin en paya, nin en granu

Tres la ouveya, la rexa

Val más pouca tierra y bien abonada que mueita y mal llabrada

Enantias de ponere la tua capa, la tua colmena tapa

Cuandu zumba l'abeya, el miel torna

Igrexa grande, pueblu muertu de fame

Sol madrugador y cura callexeiru, nin el sol durará, nin el cura sedrá bonu

Guertu, muyer y molin, requieren de tinu

Burru cansau, burru emporrau

Las de la montaña… la que nun muerde, araña

Las de la Valduerna… la que nun mata, encuerna

Ouveya babiana: nin lleite, nin llana

Oumañés: falsu peru cortés

Oumañes, si ye gallu un annu, si ye criau, un mes

Villavante: nun ye Páramu, nin ye Ribeira; ye de la Presa Cerraxeira

Amigu de Llión, de tiéu si que de míeu non

Los catalanes de las piedras facen panes.

Nun puedes tare repicandu y na procesión

Quien se tapa cun fueya duas vueltas se moya, cuandu chueve y cuandu pinga la fueya

Fame qu'aspera fartura nun ye fame pura

Fame qu'aspera fartura, nun ye fame, ye gula

Muera'l gatu, muera fartu

Nun hai feria nin romería que nun pene al outru día

En puerta trancada el diannu torna

Quien nun tien hábitu d'albarda, ye manca la tafarra

Miyor arrodiare que nun malpasare

Cuandu'l gadannu ruise el lleite fuise

Vaca que nun xanta cul bué, ou xantóu enantias ou va xantare dimpués

Quien nun se farta xantandu, nun se farta llambiendu

Nun se fizu Çamora nuna houra

Salamanca, a unos sana y a outros manca y a toos deixa ensín branca

Tolos días peixes, amarga'l caldu